Tante Tonny

Zij was de tante bij wie je op de oprit in de auto nog snel je broek voor een rok verwisselde.
Dat was niet alleen ongemakkelijk, je deed het ook met een exclusief schuldgevoel.
Omdat De Mensen het wel eens zouden kunnen zien.
En dat alleen omdat zij geloofde, en de mensen geloofden, dat dat zo moest.

Ze kende haar eigenlijk niet zo goed, maar haar tante hoorde bij ‘de rokken en hoeden’ die we zondag weer langs zagen lopen.
,,Kijk,’’ zei ze, nadat ze net de koffie had ingeschonken. ,,Ik heb haar al jaren niet meer gezien, maar dat was haar soort mensen. Als ik hen zie, denk ik altijd dat ze haar moeten kennen. Ik heb altijd de neiging gehad te zeggen: doe haar mijn hartelijke groeten.’’

Haar tante was een van de vier zussen van haar vader.
Toen ze 80 jaar werd, tien jaar geleden, werd er een groot feest voor haar georganiseerd.
Het ging niet goed met haar, ze raakte ‘de werkelijkheid kwijt’.

Maar ze herkende nog iedereen, ook de neven en de nichten.
,,Die ogen”, zei ze. ,,Die onmiskenbare blik. Dat was mooi.”

Het feest werd gevierd in de kerk waar ze jaren had doorgebracht; haar man was er dominee.
Ze woonden er tegenover, in de pastorie. Hij hoefde op zondagochtend en zondagmiddag alleen maar de stille straat over te steken naar de kansel.

Ze maakte misschien wel het ergste mee dat een mens kan meemaken.

Haar man was beroepen en ze verhuisden naar hun nieuwe gemeenschap.
Ze hadden de dozen koud uitgepakt, toen de zondag van zijn inauguratie, eind maart 1985, aanbrak.
Wenste ze hem succes? Was hij zenuwachtig? Had hij tot diep in de nacht aan zijn preek gewerkt? Of had hij misschien een oude preek opgepoetst?

Er kwamen meer dan duizend mensen naar de kerk om de nieuwe dominee te horen preken.
‘Vacant’ had er jarenlang bij hun gemeente gestaan; ze hadden het als straf ervaren.
Zo ging het verhaal.

Hij begon zijn preek.
Zei: ‘Ichtus’.
En liet het leven.

,,Hij is in de houten broek gestorven,’’ zei ze.

Tante overleed in de nacht van vrijdag op zaterdag.

,,Hoe heette je tante?” vroeg ik.
,,Tante Tonny,” zei ze.

,,En je oom?”
,,Oom Jaap.”