Mevrouw Stam

Culinaire avonturiers kon je mijn ex-schoonzus Els Stam en ik niet bepaald noemen.
We waren het niet en schaamden ons daar ook niet voor.

Ik schreef al eerder over onze spontane invallen.

Op een dag besloten Els en ik De Gouden Haan te laten voor wat het was en gingen naar restaurant De Witte Olifant. We hadden daar op het verjaardagsfeestje van de buurvrouw van Els over gehoord.

Even weg van de gebaande paden, Els en ik waren er aan toe, besloten we na wat heen en weer gebel.

We kwamen om acht uur aan, met knorrende magen. Je moest er wat voor over hebben om ‘op chique’ te gaan, hadden we begrepen.

Els bestelde Allo Chaat, ik Allo Kabab.
Els bestelde Karahi Murgh, ik Karahi Gosht.
.
We vonden het reuze spannend!
En we verloren elkaar niet uit het oog.

De gerechten zagen er prachtig uit.
Weer eens wat anders, kleurrijk – we kregen er een soort chips bij, met een felgroen dipsausje -, niks geen gestamp, geen kuiltjes.

Els nam een hap, ik nam een hap, Els nam een hap, ik nam een hap.
Els kreeg tranen in haar ogen, ik vroeg of het wel goed met haar ging.
En toen kreeg ik tranen in mijn ogen.
,,We lijken wel een Siamese tweeling,’’ zei Els. Ze probeerde te lachen.
,,Arrugheeeeeee,’’ zei ik om haar een glimlach te ontlokken. Els zei niets; het lachen was haar echt vergaan.
Ik nam nog een hap.

Niet veel later legde ook ik het bestek van het hoofdgerecht zo op het bord, dat de bediening wist dat we waren uitgegeten.
,,Het is erg lekker, maar het is te veel,’’ zei ik tegen de ober.
Els, die toch ook een goede opvoeding had genoten, kon niets meer uitbrengen.

Toen de kelner terugkwam om te vragen of wij nog een nagerecht wensten, vroegen we de rekening.
We wisten: het toetje eten we in De Gouden Haan!

Maar toen we daar aankwamen, was dat restaurant – natuurlijk – al dicht.
We hebben daarom bij Els thuis nog een bakje yoghurt gegeten.
Naturel, zonder opsmuk.
Heerlijk!

Ik zag op televisie een meisje dat werd gevraagd wat ‘calvinistisch’ betekent. Ze had geen idee, maar wilde best een poging wagen.
,,Iets met koeien?”, zei ze.

Het deed me denken aan een van mijn vroegere buurjongens. Mijn ex-schoonzus Els Stam kan het zich misschien herinneren, het was een buitengewoon vrolijke middag.
Ik vertelde een verhaal, ik weet niet meer waarover, maar Els lachte zich de tranen in haar ogen. Ik eindigde met: ,,Nou, dat ging er natuurlijk in als Gods woord in een ouderling.’’

Mijn buurjongen, die het verhaal tot dan toe ook wel om te lachen had gevonden, was het spoor bijster.
Hij had geen idee wat ik bedoelde.

Het ‘televisiemeisje’ werd naar ‘calvinistisch’ gevraagd omdat in de Grote Kerk de tentoonstelling Calvijn & Wij is te zien.
De koningin bleek daar inderdaad te zijn geweest. De expositie werd geopend, toen ik er donderdagavond langs fietste.

Ik ben zeker van plan naar de tentoonstelling te gaan.
Misschien is ‘het gaat er in als Gods woord in een ouderling’ wel een uitspraak van Calvijn!
Hij is per slot van rekening grondlegger van de kerkenraad, heb ik ergens gelezen.

Ik heb er naar gezocht, naar de herkomst van die uitdrukking, maar WWW heeft weer geen uitsluitsel kunnen geven!
http://www.onderwoorden.nl/intensiveringen/erin_gaan_als_gods_woord_in_een_ouderling/

Ik kan me voorstellen dat mijn ex-schoonzus Els Stam er vanavond tussen stond, tussen al die mensen bij de Grote Kerk.
Je zag dat het druk was en tegelijkertijd was het er muisstil. Dat was mooi te zien.

Het verhaal ging dat de koningin de kerk binnen was gegaan.

Er stond een donkere auto te wachten, aan het eind van de rode loper die uitkwam op het Grotekerksplein. Er stonden motoragenten op de Lange Geldersekade.

Het idee dat de koningin er mogelijk zou zijn, zou voor Els reden genoeg zijn geweest zich achter de dranghekken te vervoegen.

Voor mij niet.

Ik zou denken: ik hoor het nog wel een keer.

Van Els.

En weer kreeg ik post van mevrouw van den Berg, ook al zat ik daar eerlijk gezegd niet op te wachten. Blijkbaar blijft ze mijn blog lezen. Dat is haar goed recht.
Hoewel ik eigenlijk niet verlegen zit om contact met haar, schreef ze toch dingen die mij tot nadenken stemden. Daarom ben ik zo vrij haar te citeren:

‘Ik kan wel merken dat u nog midden in het leven staat. Wellicht is dat ook de reden dat u Els uit het oog bent verloren?’

Ik kan mij voorstellen dat die vraag niet alleen bij mevrouw van den Berg, maar ook bij anderen is opgekomen. Het antwoord is ‘nee’.
Het kon niet anders lopen dan het is gelopen, toen ik van de man scheidde, wiens broer met mijn ex-schoonzus Els Stam was getrouwd.

Zij schreef ook: ‘Al dat gejakker over Gods aardbodem, dat kan toch niet goed zijn voor een mens?’
En toen dacht ik: wat leuk, dat nu eindelijk eens iemand verwoordt wat ik denk zolang ik me kan herinneren!

Ik wil mevrouw van den Berg daarom uitnodigen mij in elk geval haar wijsheden niet te onthouden!

Inspirerend!

Soms komen er op onverwachte momenten herinneringen boven.
Zoals op de avond van Bevrijdingsdag, toen ik oude kennissen bezocht. Zij verhaalden over wat bij hen Els’ Klapstoel is gaan heten.

Jaren geleden zat mijn ex-schoonzus Els Stam op een zonnige dag in de tuin. Met een oranjebittertje en een boek; ze was verzot op lezen en het koninklijk huis.
Els was altijd zuinig op haar spullen. Haar tuinstoel ging steevast elke herfst de schuur in, onder een plastic hoes, en kwam er pas in de lente weer uit.

Tot die dag dat de stoel een klapstoel werd. En Els door een toch enigszins benauwde buurman moest worden ontzet.
Boek vastgeklemd in de ene hand, glaasje klem in de andere hand – gelukkig hield ze het vast aan het pootje, anders had het heel anders kunnen aflopen!-, ellebogen tegen haar ribben, naar voren gebogen vanwege de leuning in haar rug, benen gestrekt, hielen op de grond.

Ik schrok van de knallen, toen we onbedaarlijk om die geschiedenis zaten te lachen. Vuurwerk in de stad, ter gelegenheid van de bevrijding! Helemaal vergeten!

Els liet zich niet uit het veld slaan. Ze pakte voortaan een keukenkruk en wachtte tot het einde van de zomer; in de uitverkoop deed ze zichzelf een nieuwe tuinstoel cadeau.

Je hebt denkers en doeners.
Els Stam was allebei.
Ze had niet alleen een onmetelijke ‘kennis der natuur’, maar was ook ongelooflijk handig: echt een manusje van alles.

En gezeglijk! Nooit een onvertogen woord. Wat dat betreft waren we tegenpolen.
Ook die ene keer dat het eten ons, maar eigenlijk vooral mij, niet smaakte in restaurant De Gouden Haan.
Els maande me rustig te blijven. Ze gaf me mijn mantel en voerde me vriendelijk maar beslist naar bruine kroeg De Blauwe Broeck, waar ze me trakteerde.

Dat ben ik nooit vergeten!

De laatste keer dat ik de Beekse Bergen bezocht, was met mijn ex-schoonzuster Els Stam. Dat was in de tijd dat de apen nog op de auto’s kwamen zitten.

Er is veel veranderd, Els.
Deze week was ik er passagier in een bus met zebrastrepen. Geen loslopende apen, alleen een giraf die het dak van een personenauto schoonmaakte. Dat doet hij niet alleen zijn ruwe tong, maar ook met zijn tanden. Dat wisten de inzittenden, die vreselijk moesten lachen, waarschijnlijk niet.

In de bus was een vriendelijke gids, die dat vertelde. Uit alles bleek dat hij zijn vak verstond.
Hij sprak over beesten die drachtig zijn, hij sprak over werpen en over jongen. Niet over zwangere dieren die bevallen en baby’s krijgen, zoals je tegenwoordig zo vaak hoort en leest.

Dat was een verademing: dieren kunnen er nog beest zijn.

Het oude postkantoor in Dordrecht bestaat al meer dan dertig jaar niet meer, maar het komt misschien terug!
Ik kan me herinneren dat ik er een keer was met mijn ex-schoonzus Els Stam. De Lions hielden er een benefietavond en vrienden hadden ons meegevraagd. De Lions, dat was niets voor ons, maar we vonden het prachtig nog één keer in dat hoge gebouw te zijn, waar we zo vaak waren geweest. Niet lang daarna werd het gesloopt.

En nu komt het misschien terug! Ik zou het prachtig vinden. Ik denk dat Els er ook zo over denkt.

http://www.geefdordrechtzijnpostkantoorterug.nl/