Mevrouw Stam

Het is een boek dat ik in huis heb, zolang ik mij herinner.
Het is niet het best verkochte boek.
Niet het meest gelezen boek.
Misschien het meest geraadpleegde boek.

Nog nooit echt voor gaan zitten, dacht ik vandaag.
Ik begon bij het begin: het colofon.

‘Deze telefoongids is een combinatie van een telefoongids van KPN BV en een telefoongids van De Telefoongids BV. KPN BV is uitgever van het deel ‘De Telefoongids’ van deze telefoongids wat betreft de nummer-, naam-, adres- en woonplaatsgegevens. (…)’

In de Themawijzer de rubriek ‘Lief en Leed’.
Van begraven naar leven.

Een zeldzame volgorde.

Soms overkomt het je.
Vanmiddag ontmoette ik een man.

,,Het voordeel van mijn werk als barkeeper is dat het niet in China kan worden gedaan,’’ zei hij.
En: ,,Ik huil niet vaak. Ik huil regelmatig. Om films die ik zie.’’

Toen hij dat zei, wist ik het zeker: we zagen gisteravond dezelfde documentaire.
Hij sprak in citaten, toen we rond het middaguur een vorkje prikten in een restaurant aan de A16.

,,En als de nichten je neven blijken te zijn…’’
Hij keek me aan.

Echo-echo, schoot door mij heen.
Er was geen twijfel mogelijk: we hadden een gemeenschappelijke kennis!
Jaren geleden besloot ik die kennis, een Dordtenaar, nooit, maar dan ook nooit meer te willen spreken.
Hij was zo voorspelbaar, dat je je, murw, alleen maar mee liet voeren, tot je, zonder onbeleefd over te komen, de aftocht wist te blazen.
Doodmoe werd ik van die man.

En nu zat hij bij wijze van spreken tegenover me.
Ik maakte dat ik wegkwam.

Vanavond, in de Gouden Haan, vertelde ik het hele verhaal aan Els.

Ken je die van dat wegrestaurant?
Weg, restaurant.

Ons is het zwijgen opgelegd: de dirigent houdt zich strikt aan de looptijd van het culturele seizoen.
De woensdagavond is daarom tegenwoordig niet meer dan een lege huls.
Waar je plezier in hebt, wordt je gewoon afgenomen.

Ik kwam deze week een van de tenoren tegen, die er echt heel somber onder was.
,,En nu is alles niets meer,’’ zei hij.

We spraken over vroeger. Over het moment dat hij wist dat hij nooit furore zou maken in de opera en zich op zijn werk stortte.
Over hoe het hem na al die jaren moeite had gekost zich bij ons koor aan te sluiten.
En over hoe hij aan dat koor was gaan hechten.

Ik moet zeggen, ik kikkerde er helemaal van op.

’s Avonds kwam ik hem tot mijn grote verrassing tegen in het Energiehuis, bij de voorstelling van Omsk.
We waren allebei onder de indruk van de beelden.
En trots op onszelf, dat we buiten ons boekje hadden durven gaan.
Op woensdagavond.

Eens in de zoveel tijd komt iedereen wel zo iemand tegen: een nogal wijs mens.
Ik zag haar vanmiddag, in de Kloostertuin.
Ik was naar de stad gegaan om iets te kopen, maar besloot, eenmaal daar, dat dat onzin was.

Omdat de busrit nog net geen helletocht was gebleken, besloot ik mijn terugkeer even uit te stellen en naar het parkje te gaan.

De vrouw kwam naast me zitten.
,,Veel te warm om te praten,’’ zei ze.
,,En dan nog iets: wat de boer niet eet, dat kent ie niet.”

De week is koud begonnen en ik betrapte me op de gedachte: waar moet dat heen?

Met de hoge bomen, nu het windstil is.
Met de meeste hoogachting.

Met de hoge temperaturen.
Daar zal het mee te maken hebben.

Ook in De Gouden Haan was het vanavond niet om uit te houden.
Els en ik dreven zowat het restaurant uit, maar de zomerse stamppot smaakte goed.

Onderwijl zaten we een beetje te blaten.
Alles was naar wens.

Morgen weer naar De Gouden Haan.
Daar moet het heen.

Als je een dagje ouder wordt, sta je voor je het weet op het zoveelste kruispunt.
Je besluit zonder meer van je oude dag te genieten of je besluit dat dat niet zonder meer kan.

Zaterdagavond was ik op het verjaardagsfeest van een oud-buurmeisje, dat 21 jaar was geworden: een spontane, leuke meid.
Er werd besloten naar de havens te gaan, naar Spektakel aan ’t Vlak, van het Internationaal Poppentheaterfestival.
Net een stel jonge honden, dacht ik, toen we gehaast op de fiets zaten. Honderd en een dalmatiërs.
Ik had hun oma kunnen zijn.

Op de Kuipershaven kwam ik Els tegen.
Er volgde een dierenspektakel richting Groothoofd, waarbij de mens zijn ongebreidelde nieuwsgierigheid toonde: er achter aan!
Achter de vogel aan, de grote pop, achter de olifanten, de giraffe aan.
,,Volgens mij worden we naar de ark geleid,’’ zei ik tegen Els.

,,Ik ga terug naar mijn verjaardag,’’ zei de jarige na middernacht toen allang duidelijk was dat Noach aan de Kerkeplaat nog aan zijn boot aan het timmeren is.
Ze nodigde Els uit ook mee te gaan.

Daar zaten we, mijn ex-schoonzuster en ik, tussen al die jonge mensen onder een enorme boom, waarvan het bladerdak ongeveer de hele tuin bestrijkt.
Ze verhaalden over hun leven.
Jong en oud, zo bleek, is uiteindelijk benieuwd naar wie hij zal zijn.

Het was een prachtige zomeravond, waarvan eerder in de week werd voorspeld dat het hoogstwaarschijnlijk zou gaan regenen.

Els komt gehavend van het wad – godzijdank alleen fysiek – en begint te vertellen.
Ze houdt niet meer op.
Ik luister.
We lachen.
We lachen ons de tranen in de ogen.

En zo gaat het al dagen!

Els kan dat zo goed.
Ze begint bij M, maakt een sprong naar H, bereikt A en maakt de cirkel op onnavolgbare wijze rond naar Z.
Of ze blijft hangen bij X, na een totaal onverwachte wending.
Of begint bij B en blijft bij B, zonder dat je dat aan ziet komen.

Ik sta er steeds weer van te kijken.
Ik maak dat soort dingen nooit mee.

Toen ik vanavond de keukendeur sloot, volgde ik het slakkenspoor op de deurmat.
Dat leidde tot niets, tot ik de sleutel uit het slot haalde om die – volgens de politie heel verstandig – uit het zicht op te hangen.

Slak in ‘t bakkie!

De kat rook er aan en nieste.
Niets aan de hand.

Ze zijn ook zo geruisloos, die dieren.
Daardoor had een goede vriend op ook zo’n mooie zomeravond een geplette naaktslak aan zijn hiel, waar hij pas na eindeloos schrobben van verlost was.

Ik merkte niet dat hij, tegen middernacht, zijn schoen wat moeilijk aan kreeg.

Hij ging gewoon naar huis.

Een van de buurjongens, hij is zeven, had op school een mooi schilderij gemaakt.
Voor Vaderdag.

,,Dat is een mooi portret van een vader,’’ zei ik.
,,Mijn vader!’’ zei hij trots.
Hij wees me op zijn bruine haar, zijn ogen, wenkbrauwen, neus, oren en mond.

Ik heb de beste man misschien twee keer een luttel ogenblik gezien, dus ik herkende hem niet.
Altijd aan het werk. ,,Het is voor de goede zaak, he,’’ zegt zijn vrouw altijd.

Door het portret moest ik denken aan mijn eigen vader.

Hij zou gisteren 125 zijn geworden.
Als hij er nog was geweest, had hij onlangs als ’s Werelds Oudste Man in de krant gestaan.
Hoewel, hij loog er altijd twintig jaar af.
Ergens, hoop ik wel eens, moet hij toch ooit misschien de angst hebben gehad eens ontmaskerd te worden.

Misschien is De Oudste Man ter Wereld ook wel zo’n type.

Maar dan toch beslist schaamtelozer.
Met zijn 133 jaar.

Hoewel ik een leuke kennissenkring heb in restaurant De Gouden Haan, waar ik vanavond weer zalig heb gegeten, betrapte ik me, eenmaal thuis, op een nogal agressieve gedachte.

‘En nou ben ik het zat!’

Ik kon die gedachte niet plaatsen, maar begon bijkans te briesen.
Dat was een vreemde ervaring.

Ik stond in de tuin naar mijn verwelkte lavendel te kijken.
Het proces van verdorring begon ongeveer op het moment dat ik de planten met Pasen in de grond stopte. Met veel te veel mest.
Om die planten kon het dus niet gaan.

Het kwartje viel toen ik op de bank ging zitten.

Ik mis mijn ex-schoonzuster Els Stam, ik wou dat ze terug was.
En dat terwijl ik haar haar uitje zo gun.

Ik hoop dat ze nog lang wegblijft.